Wintertarwe (triticum aestivum)

Wintertarwe wordt vanaf september gezaaid tot in de winter. Tarwe heeft zijn oorsprong in het Midden-Oosten en Ethiopië. Het is reeds lang in cultuur en verworden tot een zeer belangrijk graangewas in de menselijke consumptie en in de diervoeding.

Tarwe kan afhankelijk van het ras worden gebruikt voor brood (maal- en baktarwe), biscuittarwe en voertarwe. Daarnaast zijn enkele rassen zijn ook geschikt voor het brouwen van tarwebier.

Wintertarwe is het grootste graangewas in Nederland. Tarwe wordt geteeld op klei- en zandgronden. Vooral op kleigronden is wintertarwe een vast onderdeel in het bouwplan. Het areaal in Nederland is ongeveer 120.000 hectare.

Wintertarwe heeft een vernalisatieperiode nodig om tot aarvorming en bloei te kunnen overgaan. Een vernalisatieperiode is een koude behoefte gedurende een bepaalde tijd. De zaaizaadhoeveelheid die worden gebruikt variëren van 160 kg tot 230 kg per hectare. De hoeveelheid is afhankelijk van de bodemgesteldheid op het moment van zaai en zaaitijdstip. De oogst van wintertarwe is vanaf eind juli tot in de maand augustus.  De opbrengst kan in de praktijk oplopen tot meer dan 11 ton per hectare.

Zomertarwe (triticum aestivum)

Zomertarwe kan worden gezaaid vanaf het midden van de winter tot in het voorjaar. Niet alle zomertarwerassen zijn geschikt om al in de winter te worden gezaaid. Zomertarwe heeft geen koudebehoefte nodig om te komen tot aarvorming en bloei. Zomertarwerassen in Nederland zijn vooral geschikt als bak- en maaltarwe.

Het areaal zomertarwe is in Nederland ongeveer 20.000 hectare, maar kent grote schommelingen. Het areaal zomertarwe is sterk afhankelijk van het areaal wintertarwe dat in de herfst gezaaid kan worden.

De zaaizaadhoeveelheid per hectare is 140-180 kg per hectare. Dit is afhankelijk van het zaaitijdstip en de bodemgesteldheid op het moment van zaaien. De oogst van de zomertarwe is wat later dan wintertarwe en valt vanaf half augustus tot in de maand september.

Wintergerst (hordeum vulgare)

Wintergerst heeft een langer groeiseizoen nodig dan zomergerst en heeft voor de vorming van de aar een vernalisatieperiode nodig. Een vernalisatieperiode is een tijd van ‘koude’ die de aarvorming in gang zet. Wintergerst kan dus tegen een winter, tussen rassen zijn er echter verschillen in de mate waarin de planten overleven na een strenge winter. Wintergerst wordt in heel Europa geteeld.

Het areaal wintergerst in Nederland is klein, dit in tegenstelling tot de landen om ons heen. De meeste wintergerst wordt geteeld in Zuid-Limburg, op de Noordelijke klei en in Zeeland. Wintergerst wordt in Nederland hoofdzakelijk geteeld als voergerst. Daarnaast is er nog een klein areaal winterbrouwgerst.

Wintergerst wordt gezaaid vanaf half september tot uiterlijk half oktober. De gebruikte hoeveelheid zaaizaad is ongeveer 140-180 kilogram per hectare. Wintergerst is langer dan zomergerst (90 cm – 140 cm). Een goede halmverkorting is in een wintergerst belangrijk. De oogst van wintergerst valt in de maand Juli. De opbrengsten in de praktijk variëren van 7 ton tot uitschieters van meer dan 12 ton per hectare.

Zomergerst (hordeum vulgare)

Gerst is een één jarig gewas, welke zijn oorsprong vindt in het Midden Oosten. Al lang voor onze jaartelling (7000 jaar geleden) is gerst in cultuur gebracht. De opbrengst aan zaden worden gebruikt als veevoer en voor het brouwen van bier. Zomergerst wordt geteeld vanaf het noorden van Zweden en Finland tot in de mediterrane gebieden, maar ook op het zuidelijk halfrond, zoals in Argentinië en Australië.

Het areaal zomergerst in Nederland is ongeveer 20.000 tot 25.000 ha. Het belangrijkste teeltgebied zijn de Drents- Groningerveenkoloniën, maar ook op de kleigronden wordt gerst geteeld. Het doel in Nederland is zowel brouwgerst als voergerst, maar met een sterke voorkeur voor brouwgerst. Vooral de laatste jaren zijn er sterk verbeterde rassen op de markt gekomen.

Zomergerst kan worden gezaaid vanaf het vroege voorjaar tot eind april/begin mei. De zaaizaadhoeveelheid is 120-150 kg zaaizaad per hectare. De gemiddelde lengte van de zomergerst in de praktijk is 80-85 cm. De oogst van de gerst is meestal in augustus. De opbrengst kan variëren van 5 ton tot ver boven de 9000 kg per hectare.